การผ่าตัดรักษามะเร็งเฉพาะที่ เพื่อคืนคุณภาพชีวิตแก่ผู้ป่วย

วันที่ 19-07-2023 | อ่าน : 885

การผ่าตัดรักษามะเร็งเฉพาะที่ เพื่อคืนคุณภาพชีวิตแก่ผู้ป่วย

     ปัจจุบันความก้าวหน้าของวิทยาการทางการแพทย์ก้าวไกลขึ้นมาก ทำให้โรคมะเร็งมีหลากหลายวิธีรักษา โดยการรักษาแต่ละวิธีนั้นจะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง ระยะของโรค อาทิ การให้เคมีบำบัด รังสีรักษา ยาแบบมุ่งเป้า ภูมิคุ้มกันบำบัด และการผ่าตัด เป็นต้น ซึ่งการผ่าตัดนั้น ถือว่าเป็นเทคนิคการรักษาโรคมะเร็งแบบดั้งเดิม ที่ในปัจจุบันยังคงเป็นมาตรฐานการรักษาโรคมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งในระยะเริ่มต้น เนื่องจากก้อนมะเร็งและการกระจายตัวของเซลล์มะเร็งยังอยู่ในบริเวณเดียวกัน จึงสามารถรักษาให้หายขาดได้จากการผ่าตัดที่เหมาะสม

การผ่าตัดรักษามะเร็ง
     การผ่าตัด (Surgery) เป็นวิธีการรักษาผู้ป่วยมะเร็งในระยะแรก หมายถึงมะเร็งอยู่เฉพาะที่ ยังไม่มีการลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงอื่นหรือแพร่กระจายสามารถให้การรักษาควบคุมโรคได้ นอกจากนี้การผ่าตัดมีความก้าวหน้ามาก หลายอวัยวะสามารถผ่าตัดโดยไม่ทำให้เสียรูปทรง และหลีกเลี่ยงการสูญเสียอวัยวะนั้นไปได้ เช่น การผ่าตัดมะเร็งเต้านมแบบสงวนเต้า นอกจากนี้ยังมีการผ่าตัดแบบแผลเล็ก ส่งผลกระทบน้อย เช่น การผ่าตัดผ่านกล้อง (Laparoscopic Surgery) เป็นต้น

เป้าหมายของการผ่าตัด
การผ่าตัดในผู้ป่วยมะเร็งมี 4 เป้าหมาย ได้แก่

• การวินิจฉัย ในกรณีที่พบก้อนที่สงสัย หรือเนื้องอกไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตามแต่ในร่างกาย ก่อนที่จะเริ่มให้การรักษาแพทย์ต้องรู้ว่าก้อนที่พบนั้นเป็นเนื้องอกธรรมดา หรือเนื้อร้าย การผ่าเอาชิ้นเนื้อส่งตรวจ การตัดเนื้อตรวจบางส่วน หรือ สะกิดเนื้อเพื่อไปตรวจดู ฯลฯ จะทำให้แพทย์ทราบการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งจริงหรือไม่ และเป็นมะเร็งชนิดไหนนั่นเอง
• การรักษา การผ่าตัดรักษามะเร็งอยู่เฉพาะที่ หรือมะเร็งในระยะแรก เพื่อผลทางการรักษา ในส่วนของแพทย์จะผ่าเพื่อนำเนื้อร้าย หรือสงสัยว่าเป็นเนื้อร้ายออกจากร่างกายให้มากที่สุด รวมทั้งต่อมน้ำเหลือง หรือเนื้อเยื่อที่ใกล้เคียงกัน
• การผ่าตัดเพื่อบอกระยะของโรค โดยมะเร็งบางชนิดต้องรู้ระยะของโรคเพื่อวางแผนการรักษา การผ่าตัดนี้ส่วนใหญ่จะกระทำพร้อมกับการผ่าตัดเพื่อรักษา
• การผ่าตัดเพื่อซ่อม หลังจากที่ทำการผ่าตัดมะเร็งออกไปแล้วอาจจะทำให้อวัยวะบางอย่างถูกตัดไปด้วย หรืออาจจะผ่าตัดตกแต่ง เช่น มะเร็งเต้านม เป็นต้น

การผ่าตัดอย่างเดียวรักษามะเร็งหายขาดจริงไหม
     การผ่าตัดรักษามะเร็งโดยเฉพาะมะเร็งในระยะแรก หรือ มะเร็งอยู่เฉพาะที่ ยังไม่มีการลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงอื่นหรือแพร่กระจายสามารถให้การรักษาควบคุมโรคได้ แต่ในบางกรณีที่มะเร็งมีขนาดใหญ่ หรือมะเร็งลุกลามมาก และไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดได้ในตอนแรก อาจต้องรับการรักษาด้วยวิธีอื่นก่อนให้ก้อนมะเร็งยุบลง ยับยั้ง หรือควบคุมไม่ให้ลุกลาม แล้วค่อยไปผ่าตัดรักษา

     โดยวิธีการผ่าตัดนั้นแพทย์จะผ่าตัดเอาเนื้องอกหรือก้อนมะเร็งออกให้หมด บางครั้งจำเป็นต้องผ่าเอาเนื้อดีรอบเนื้องอกออกไปด้วย เพื่อให้แน่ใจว่าได้ตัดเนื้องอกออกหมด จึงต้องส่งชิ้นเนื้อรอบๆ เนื้องอกเพื่อส่องกล้องว่ามีเซลล์มะเร็งหลงเหลือหรือไม่

     ทั้งนี้หากมะเร็งเกิดแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นแล้วจะพิจารณาการผ่าตัดในบางกรณีเท่านั้น ส่วนใหญ่เป้าหมายของการรักษามะเร็งระยะแพร่กระจายจะเป็นการรักษาเพื่อควบคุม ยับยั้ง หรือลดจำนวนมะเร็งไม่ให้ลุกลามมากขึ้น

มะเร็งชนิดใดบ้างที่รักษาด้วยการผ่าตัด

• การผ่าตัดมะเร็งตับ
• การผ่าตัดมะเร็งศีรษะและคอ
• การผ่าตัดมะเร็งเต้านมแบบตัดเต้านมทั้งหมด และการผ่าตัดแบบสงวนเต้านม
• การผ่าตัดมะเร็งปากมดลูก
• การผ่าตัดก้อนมะเร็งที่สมอง
• การผ่าตัดมะเร็งกระดูก
• การผ่าตัดปอดบางส่วน
• การผ่าตัดมะเร็งกระเพาะอาหาร
• การผ่าตัดมะเร็งรังไข่ หรือมดลูก
• การผ่าตัดมะเร็งลำไส้ใหญ่

     อย่างไรก็ตามการรักษาโรคมะเร็งที่เหมาะสมที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการรักษาโดยการผ่าตัด การใช้เคมีบำบัด หรือยารักษามะเร็งก็ตาม โดยเป้าหมายคือให้การรักษาที่หวังผลได้มากที่สุด ควบคู่ไปกับความพยายามให้เกิดผลข้างเคียงน้อยที่สุด เพื่อคืนคุณภาพชีวิตแก่ผู้ป่วย

ขอขอบคุณข้อมูล นพ. คมกฤช มหาพรหม อายุรศาสตร์มะเร็งวิทยา ศูนย์มะเร็ง ฮอไรซัน รพ.นครธน

หากมีปัญหาสุขภาพผู้ป่วยมะเร็ง เราคืออีกหนึ่งทางออก ที่จะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตปกติได้อีกครั้ง ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ โปรดคลิก inbox Facebook ชมรมฟื้นฟูสุขภาพผู้ป่วยโรคมะเร็ง