สะแน็พช็อตตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งปอด
วันที่ 07-02-2013 | อ่าน : 6224
สะแน็พช็อตตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งปอด
สะแน็พช็อต (snapshot) นิยามโดย Sir Henry Hawker ในปี ค.ศ.1808 หมายถึง การยิงปืนอย่างรวดเร็ว ต่อมาช่างภาพใช้เรียกการถ่ายรูปอย่างรวดเร็ว และนักวิทยาศาสตร์ใช้คำนี้ในการเรียกเทคโนโลยีวิธีการตรวจการกลายพันธุ์ของยีนก่อมะเร็ง (multiplex Polymerase Chain Reaction Snapshot) ซึ่งสามารถตรวจความผิดปกติของการกลายพันธุ์ได้อย่างละเอียดแม่นยำ และไวกว่าการตรวจรหัสดีเอ็นเอวิธีเดิม
นวัตกรรมล่าสุดของการรักษาโรคมะเร็ง คือ การรักษาโรคมะเร็งแบบเฉพาะบุคคล โดยการตรวจชิ้นเนื้อมะเร็งว่าเกิดจากการกลายพันธุ์แบบไหน และพัฒนายารักษาตามเป้าหมายทำให้การรักษาโรคมะเร็งมีประสิทธิภาพและความจำเพาะเหนือกว่าวิธีการรักษาแบบเก่า เช่น เคมีบำบัด ผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะแพร่กระจายที่มีการกลายพันธุ์ของยีนเฮอร์วัน (HER-1) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตที่ผิดปกติ การแพร่กระจาย และการสร้างเส้นเลือดมาเลี้ยงเซลล์มะเร็ง ทำให้มะเร็งโตขึ้นผิดปกติ ผู้ป่วยกลุ่มนี้ตอบสนองดีต่อยาเม็ดรับประทานยับยั้งยีนเฮอร์วัน และได้ผลการรักษาดีกว่ายาเคมีบำบัด ผู้ป่วยที่มีการกลายพันธุ์ของยีนมะเร็งอาวต์อีเอ็มแอลสี่ (ALK-EML4) ตอบสนองต่อยารับประทานยับยั้งยีนนี้ ชื่อยา ไครโซทีนิบ (Crizotinib) ตอบสนองถึงร้อยละ 60 ในขณะที่ยาเคมีบำบัดได้ผลเพียงร้อยละ 15-30 เท่านั้น
ดังนั้น การวินิจฉัยโรคมะเร็งปอดเพื่อเลือกวิธีการรักษาที่ดีที่สุด คือ ต้องทราบถึงความผิดปกติของการเกิดโรค การดำเนินโรคและกลไกการดื้อยาที่รักษาในระดับยีน การตรวจในอุดมคติคือ ควรตรวจยีนทั้งหมดของผู้ป่วยมะเร็ง ซึ่งในขณะนี้มีการศึกษาวิจัยอย่างกว้างขวางทั่วโลกเพื่อพยายามที่จะถอดรหัสดีเอ็นเอของมะเร็งปอดทั้งหมด ซึ่งต้องใช้เวลาในการศึกษาอีกระยะหนึ่งจึงจะทราบถึงความผิดปกติของการกลายพันธุ์ในผู้ป่วยมะเร็งปอดทั้งหมด
มหาวิทยาลัยฮอาร์เวิร์ด ประเทศสหรัฐอเมริกา รายงานความสำเร็จในการตรวจการกลายพันธุ์ในโรคมะเร็งปอด เพื่อนำมาใช้วินิจฉัยผู้ป่วยมะเร็งปอดทั่วไป โดยอาศัยเทคโนโลยีขยายจำนวนดีเอ็นเอที่แยกมาจากก้อนมะเร็ง ด้วยวิธีปฏิกิริยาโพลีเมอเรสเชน (Polymerase Chain) และตรวจหาการกลายพันธุ์ครั้งละหลายยีนและหลายตำแหน่ง เรียกรวมว่าวิธีมัลติเพล็กซ์ โพลีเมอเรสเชน รีแอ๊กชั่น สะแน๊พช็อต (Multiplex Polymerase Chain Reaction Snapshot) ซึ่งตรวจการกลายพันธุ์ได้ถึง 50 ตำแหน่ง เพื่อนำมาใช้ในการวินิจฉัยผู้ป่วยมะเร็งปอดทั่วไป
การศึกษานี้พบว่าผู้ป่วยมะเร็งปอดจำนวน 552 คน มีการกลายพันธุ์ของยีนเคราส (KRAS) ร้อยละ 24 ยีนเฮอร์วัน (HER-1) ร้อยละ 13 และยีนพีไอเคทรีซีเอ (PIK3CA) ร้อยละ4 ทำให้แพทย์ที่รักษาผู้ป่วยสามารถเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย การตรวจดีเอ็นเอของมะเร็งของผู้ป่วยแต่ละคนจะบอกให้เราทราบถึงวิธีการรักษาโรคมะเร็งในปัจจุบันซึ่งใช้แนวทางรักษาผุ้ป่วยทุกคนแบบเดียวกัน ทำให้ผู้ป่วยจำนวนมากมีอาการลุกลามของโรค เพราะแพทย์จัดวิธีการรักษาไม่ตรงตามโรคมะเร็งที่เป็น นอกจากนี้ วิธีการรักษาโดยการตรวจสะแน็พช็อตนั้น จะนำไปสู่นวัตกรรมแห่งการรักษาโรคมะเร็งเต็มรูปแบบ เมื่อนักวิทยาศาสตร์สามารถถอดรหัสดีเอ็นเอของโรคมะเร็งที่ครบทั้งหมดในที่สุด
บทความโดย รศ.นพ.นรินทร์ วรวุฒิ
ที่มา วารสารโรงพยาบาลกรุงเทพคริสเตียน
รับข้อมูลเพิ่มเติมได้ฟรี
คลิกที่นี่ หรือโทร 02-6640078
หากมีปัญหาสุขภาพผู้ป่วยมะเร็ง เราคืออีกหนึ่งทางออก ที่จะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตปกติได้อีกครั้ง ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ โปรดคลิก inbox Facebook
ชมรมฟื้นฟูสุขภาพผู้ป่วยโรคมะเร็ง